Αγαπητή Άννα, πώς άφησες τα πράγματα να φτάσουν ως εδώ;
Στην Ελλάδα δύο πράγματα δεν ευδοκιμούν : Η λογική και το αυτονόητο, για να παραφράσω τον Αζίζ Νεσίν που έλεγε ότι στην Τουρκία δεν ευδοκιμούν ο καφές και η Δημοκρατία. Και μπορεί στη γειτονική χώρα να μη μας είπε ο διάσημος συγγραφέας τι ευδοκιμεί, στην Ελλάδα όμως και τα μικρά παιδιά γνωρίζουν την επιτυχία που έχει η λέξη “αλλαγή”, η οποία φύεται σαν τα αγριόχορτα, ακόμη και στις σχισμές των βράχων.
Αλλαγή στην οικονομία, την κοινωνία, το περιβάλλον, τα κόμματα, τις ιδέες, τα όνειρα.
Είναι η λέξη που η έννοιά της “διονυσιάζει” τους ΄Ελληνες. Πανάκεια και καταφυγή.
Στο χώρο της Παιδείας όμως, η λέξη έχει χρησιμοποιηθεί τόσο πολύ που, μερικές φορές, φαίνεται σαν να μην έχει νόημα. Κι αυτός είναι ο λόγος ετούτου του σημειώματος. Γιατί 30 και παραπάνω χρόνια τώρα, ακούω τη λέξη αυτή, απ΄τα χείλη αρκετών υπουργών που πέρασαν απ΄την “ηλεκτρική” καρέκλα της Παιδείας, και δεν έμειναν στη μνήμη μας για τα έργα τους, αλλά, κυρίως για τις αποτυχημένες προσπάθειες να διασώσουν τα στοιχειώδη και αυτονόητα.
Δεν είναι τυχαίο πως θυμόμαστε μόνο τα ονόματα του Γεωργίου Παπανδρέου (του Γέρου της Δημοκρατίας), του Παπανούτσου, και του Ράλλη, γιατί πραγματικά έκαναν ριζικές αλλαγές που μέχρι σήμερα πάνω τους βασίζεται το εκπαιδευτικό σύστημα. Φτάνει να θυμίσω τη δωρεάν Παιδεία και τη γλωσσική μεταρρύθμιση.
Η Αννα Διαμαντοπούλου, ανέλαβε το υπουργείο σε κρίσιμη, αλλά και γεμάτη ελπίδες εποχή: Όλα ήταν ώριμα για, επιτέλους πραγματικές αλλαγές. Η κοινωνία ήταν έτοιμη, και για πρώτη φορά, το επιστημονικό δυναμικό της χώρας, που ασφυκτιούσε στις παρωχημένες πρακτικές, εμφανίστηκε αποφασισμένο να συμβάλει σε μια βαθιά μεταρρύθμιση.
Μια νέα γενιά Πανεπιστημιακών (που έχει και την επιστημονική εμπειρία σπουδαίων πανεπιστημίων του εξωτερικού), ήταν διατεθειμένη να σταθεί δίπλα στην υπουργό και να αλλάξουν μαζί όσα μπορούσαν να αλλάξουν. Δίαυλοι επικοινωνίας υπήρχαν και ήταν πεντακάθαροι. Οι προθέσεις όλων αγαθές. Η βούληση για αληθινή αλλαγή ήταν αδιαμφισβήτητη. Το μόνο που έλλειπε -αν και το κυριότερο- ήταν τα κονδύλια. Η οικονομική κρίση, φέρνοντας τα πάνω-κάτω, διέλυσε πολλά όνειρα και προσδοκίες. Όμως, πολλά μπορούσαν να διορθωθούν, αν οι συμμαχίες ήταν γνήσιες και γερές.
Πώς έγινε, λοιπόν, και απεμπολήθηκε η εμπιστοσύνη, ο διάλογος και η ανταλλαγή απόψεων, μόλις τον τελευταίο ενάμισι χρόνο;
Πώς και γιατί ανατινάχτηκαν και σωριάστηκαν οι γέφυρες που υπήρχαν και φτάσαμε στο σημείο ν΄ακούν οι Πανεπιστημιακοί τη λέξη “αλλαγή” σε συνδυασμό με το όνομα Αννα Διαμαντοπούλου και να τρέχουν μακρυά;
Η “magna carta” των αλλαγών της υπουργού, δεν μπόρεσε να “συγκινήσει” παρά ελάχιστους Πανεπιστημιακούς, καθώς η πλειοψηφία τους αρνείται πλέον να μπει ακόμη και στη διαδικασία της απόρριψης.
Είναι, άραγε, τόσο σκληρές γι΄αυτούς οι αλλαγές; Είναι τόσο άτοπες, αναχρονιστικές, ανεφάρμοστες και παράλογες ; Δεν θα μπορούσαν να συζητηθούν και να βρεθεί κοινός τόπος ;
“Πώς θα γίνει αυτό”, μου έλεγε φίλη μου καθηγήτρια, “όταν τους τελευταίους μήνες το μόνο που ακούγαμε απ΄το υπουργείο ήταν αντιφατικές εντολές, απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, συγκροτήσεις επιτροπών σοφών, απ΄τα πέρατα του πλανήτη, κι εμείς να είμαστε αποδιωγμένοι στον τόπο μας, όταν αρκετοί από εμάς ήρθαν στην πατρίδα μετά από πολλά χρόνια σε μεγάλα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής, πιστεύοντας σ΄ένα καλύτερο αύριο;”.
Όχι, βέβαια, πως δεν υπάρχουν μέσα στα Πανεπιστήμια κι εκείνοι που συγκροτούν ομάδες κι ομαδούλες. Οχι ότι δεν ευνοήθηκαν “καθηγητές” και συγγενείς τους. Όχι πως δεν υπάρχουν εγκληματικές αντιζηλίες και ακραίες συμπεριφορές. Όχι πως δεν υπάρχουν συντεχνίες κλεισμένες στο μικρόκοσμο τους, αρνούμενες να δουν πως καταρρέουν τα πάντα γύρω τους.
Μα και για να τους αντιμετωπίσει κάποιος αυτούς, χρειάζεται συμμάχους μέσα στο Πανεπιστήμιο. Κι αυτοί οι σύμμαχοι υπήρχαν αλλά χάθηκαν. Χωρίς, άραγε, να το αντιληφθεί η Αννα; Ετσι την έλεγαν οι Πανεπιστημιακοί πριν από μήνες… Και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε: Στο μη παρέκει. Και βλέπουμε ότι αρχίζει πάλι να ξετυλίγεται το ίδιο έργο: Αναταραχή, αντιδράσεις, αρνήσεις και καταστροφές. Καλείται η Πανεπιστημιακή Κοινότητα να περιφρουρήσει τα Ιδρύματα και το δημόσιο αγαθό της Παιδείας. Λέξεις, λέξεις, λέξεις… Μα οι καιροί ου μενετοί. Η ζωή, όπως εξελίσσεται, δεν αφήνει πλέον περιθώρια. Κι ίσως αυτές τις μέρες που το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στα Πανεπιστήμια οδεύει στη Βουλή να είναι η τελευταία φορά που έχουμε ένα ελάχιστο περιθώριο για συνεννόηση και συμφωνία -με όποιο κόστος και τίμημα.
Γιατί, διαφορετικά, όλοι μαζί θα έχουν πάρει στο λαιμό τους, την τωρινή και όλες τις επόμενες γενιές. Γιατί θα έχουν αφήσει να γλιστρήσει απ΄τα χέρια τους η τελευταία, ίσως, ευκαιρία που έχουμε για να δημιουργήσουμε αξιοπρεπείς συνθήκες και όρους Εκπαίδευσης. Κι αυτό ισχύει και για το υπουργείο και για τους Πανεπιστημιακούς.
Αλλαγή στην οικονομία, την κοινωνία, το περιβάλλον, τα κόμματα, τις ιδέες, τα όνειρα.
Είναι η λέξη που η έννοιά της “διονυσιάζει” τους ΄Ελληνες. Πανάκεια και καταφυγή.
Στο χώρο της Παιδείας όμως, η λέξη έχει χρησιμοποιηθεί τόσο πολύ που, μερικές φορές, φαίνεται σαν να μην έχει νόημα. Κι αυτός είναι ο λόγος ετούτου του σημειώματος. Γιατί 30 και παραπάνω χρόνια τώρα, ακούω τη λέξη αυτή, απ΄τα χείλη αρκετών υπουργών που πέρασαν απ΄την “ηλεκτρική” καρέκλα της Παιδείας, και δεν έμειναν στη μνήμη μας για τα έργα τους, αλλά, κυρίως για τις αποτυχημένες προσπάθειες να διασώσουν τα στοιχειώδη και αυτονόητα.
Δεν είναι τυχαίο πως θυμόμαστε μόνο τα ονόματα του Γεωργίου Παπανδρέου (του Γέρου της Δημοκρατίας), του Παπανούτσου, και του Ράλλη, γιατί πραγματικά έκαναν ριζικές αλλαγές που μέχρι σήμερα πάνω τους βασίζεται το εκπαιδευτικό σύστημα. Φτάνει να θυμίσω τη δωρεάν Παιδεία και τη γλωσσική μεταρρύθμιση.
Η Αννα Διαμαντοπούλου, ανέλαβε το υπουργείο σε κρίσιμη, αλλά και γεμάτη ελπίδες εποχή: Όλα ήταν ώριμα για, επιτέλους πραγματικές αλλαγές. Η κοινωνία ήταν έτοιμη, και για πρώτη φορά, το επιστημονικό δυναμικό της χώρας, που ασφυκτιούσε στις παρωχημένες πρακτικές, εμφανίστηκε αποφασισμένο να συμβάλει σε μια βαθιά μεταρρύθμιση.
Μια νέα γενιά Πανεπιστημιακών (που έχει και την επιστημονική εμπειρία σπουδαίων πανεπιστημίων του εξωτερικού), ήταν διατεθειμένη να σταθεί δίπλα στην υπουργό και να αλλάξουν μαζί όσα μπορούσαν να αλλάξουν. Δίαυλοι επικοινωνίας υπήρχαν και ήταν πεντακάθαροι. Οι προθέσεις όλων αγαθές. Η βούληση για αληθινή αλλαγή ήταν αδιαμφισβήτητη. Το μόνο που έλλειπε -αν και το κυριότερο- ήταν τα κονδύλια. Η οικονομική κρίση, φέρνοντας τα πάνω-κάτω, διέλυσε πολλά όνειρα και προσδοκίες. Όμως, πολλά μπορούσαν να διορθωθούν, αν οι συμμαχίες ήταν γνήσιες και γερές.
Πώς έγινε, λοιπόν, και απεμπολήθηκε η εμπιστοσύνη, ο διάλογος και η ανταλλαγή απόψεων, μόλις τον τελευταίο ενάμισι χρόνο;
Πώς και γιατί ανατινάχτηκαν και σωριάστηκαν οι γέφυρες που υπήρχαν και φτάσαμε στο σημείο ν΄ακούν οι Πανεπιστημιακοί τη λέξη “αλλαγή” σε συνδυασμό με το όνομα Αννα Διαμαντοπούλου και να τρέχουν μακρυά;
Η “magna carta” των αλλαγών της υπουργού, δεν μπόρεσε να “συγκινήσει” παρά ελάχιστους Πανεπιστημιακούς, καθώς η πλειοψηφία τους αρνείται πλέον να μπει ακόμη και στη διαδικασία της απόρριψης.
Είναι, άραγε, τόσο σκληρές γι΄αυτούς οι αλλαγές; Είναι τόσο άτοπες, αναχρονιστικές, ανεφάρμοστες και παράλογες ; Δεν θα μπορούσαν να συζητηθούν και να βρεθεί κοινός τόπος ;
“Πώς θα γίνει αυτό”, μου έλεγε φίλη μου καθηγήτρια, “όταν τους τελευταίους μήνες το μόνο που ακούγαμε απ΄το υπουργείο ήταν αντιφατικές εντολές, απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, συγκροτήσεις επιτροπών σοφών, απ΄τα πέρατα του πλανήτη, κι εμείς να είμαστε αποδιωγμένοι στον τόπο μας, όταν αρκετοί από εμάς ήρθαν στην πατρίδα μετά από πολλά χρόνια σε μεγάλα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής, πιστεύοντας σ΄ένα καλύτερο αύριο;”.
Όχι, βέβαια, πως δεν υπάρχουν μέσα στα Πανεπιστήμια κι εκείνοι που συγκροτούν ομάδες κι ομαδούλες. Οχι ότι δεν ευνοήθηκαν “καθηγητές” και συγγενείς τους. Όχι πως δεν υπάρχουν εγκληματικές αντιζηλίες και ακραίες συμπεριφορές. Όχι πως δεν υπάρχουν συντεχνίες κλεισμένες στο μικρόκοσμο τους, αρνούμενες να δουν πως καταρρέουν τα πάντα γύρω τους.
Μα και για να τους αντιμετωπίσει κάποιος αυτούς, χρειάζεται συμμάχους μέσα στο Πανεπιστήμιο. Κι αυτοί οι σύμμαχοι υπήρχαν αλλά χάθηκαν. Χωρίς, άραγε, να το αντιληφθεί η Αννα; Ετσι την έλεγαν οι Πανεπιστημιακοί πριν από μήνες… Και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε: Στο μη παρέκει. Και βλέπουμε ότι αρχίζει πάλι να ξετυλίγεται το ίδιο έργο: Αναταραχή, αντιδράσεις, αρνήσεις και καταστροφές. Καλείται η Πανεπιστημιακή Κοινότητα να περιφρουρήσει τα Ιδρύματα και το δημόσιο αγαθό της Παιδείας. Λέξεις, λέξεις, λέξεις… Μα οι καιροί ου μενετοί. Η ζωή, όπως εξελίσσεται, δεν αφήνει πλέον περιθώρια. Κι ίσως αυτές τις μέρες που το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στα Πανεπιστήμια οδεύει στη Βουλή να είναι η τελευταία φορά που έχουμε ένα ελάχιστο περιθώριο για συνεννόηση και συμφωνία -με όποιο κόστος και τίμημα.
Γιατί, διαφορετικά, όλοι μαζί θα έχουν πάρει στο λαιμό τους, την τωρινή και όλες τις επόμενες γενιές. Γιατί θα έχουν αφήσει να γλιστρήσει απ΄τα χέρια τους η τελευταία, ίσως, ευκαιρία που έχουμε για να δημιουργήσουμε αξιοπρεπείς συνθήκες και όρους Εκπαίδευσης. Κι αυτό ισχύει και για το υπουργείο και για τους Πανεπιστημιακούς.
http://www.aixmi.gr/index.php/agaphth-anna-pragmata-ftasoun-wsedw/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου