Την άποψη ότι το πρώτο Μνημόνιο προέκυψε από σύγχυση και λάθη που είχαν δραματικές συνέπειες, υποστηρίζει ο πρώην υπουργός Οικονομικών Νίκος Χριστοδουλάκης σε άρθρο του που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The New Palgrave Dictionary of Economics» - αποτελεί λεξικό αναφοράς και φόρουμ διαλόγου επιφανών οικονομολόγων. Eναν χρόνο μετά το βιβλίο του «Σώζεται ο Τιτανικός;» (Πόλις, 2011), επανέρχεται στο θέμα των χειρισμών που έγιναν από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ενωση και οι οποίοι μετέτρεψαν, κατά τη γνώμη του, το πρόβλημα της Ελλάδας από κρίση ρευστότητας σε κρίση βιωσιμότητας του χρέους.
Ο πρώην υπουργός και νυν καθηγητής της ΑΣΟΕΕ και της LSE χρησιμοποιεί τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς - όχι του κεϊνσιανισμού τον οποίο ασπάζεται επιστημονικά, αλλά του νεοφιλελευθερισμού (και μάλιστα του κορυφαίου θεωρητικού της οικονομίας των αγορών, καθηγητή του Χάρβαρντ Μάρτιν Φελντστάιν) - για να αναδείξει την αλληλουχία των ατυχημάτων που βύθισαν τον «Τιτανικό».
«Κάτι που άρχισε ως ανησυχία για το πρόβλημα ρευστότητας της Ελλάδας - με άλλα λόγια, την ικανότητά της να βρει τα μετρητά που χρειαζόταν για τις επόμενες πληρωμές τοκοχρεολυσίων - μετεξελίχθηκε σε πρόβλημα φερεγγυότητας, δηλαδή δημιούργησε τον φόβο ότι η Ελλάδα δεν θα μπορούσε ποτέ να ξεπληρώσει το χρέος που αυξανόταν», γράφει ο Φελντστάιν σε πρόσφατο άρθρο του στο «Foreign Affairs».
Ο κ. Χριστοδουλάκης εξιστορεί την πορεία του χρέους από τη δεκαετία του '80 έως το 1993 (πώς ανήλθε από το 20% στο 100% του ΑΕΠ) και μιλάει για την ισορροπία τρόμου των ετών 1995-2005, όταν το χρέος κυμαινόταν κοντά στο 100% του ΑΕΠ.
Το κύριο βάρος της ανάλυσης πέφτει στα αίτια της εκτίναξης του χρέους από το 2006, και ιδίως στους χειρισμούς που ακολούθησαν το ξέσπασμα της διεθνούς κρίσης το 2008. Παρότι δεν το λέει ρητά, το επιχείρημά του είναι σαφές: Το πρώτο Μνημόνιο μπορούσε να αποφευχθεί.
Οπως και στο βιβλίο του, ο πρώην υπουργός επιρρίπτει στο άρθρο την κύρια ευθύνη του εκτροχιασμού στη ΝΔ. Μιλάει για την υστέρηση των εσόδων, την πελατειακή διόγκωση των δημοσίων δαπανών, τον εφησυχασμό και την επεκτατική δημοσιονομική πολιτική ακόμη και μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, τον Σεπτέμβριο του 2008, η οποία συγκλόνισε τον κόσμο.
Παράλληλα εστιάζει στους πρώτους μήνες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ από τον Οκτώβριο του 2009 και ώς το πρώτο Μνημόνιο που υπογράφηκε τον Μάιο του 2010. Υποστηρίζει ότι η τότε ηγεσία παρακολουθούσε την καταιγίδα να πλησιάζει αλλά δεν ήταν προετοιμασμένη να την αντιμετωπίσει και θυμίζει ότι ο προϋπολογισμός του 2010 προέβλεπε «επέκταση των δημοσίων δαπανών και εξαιρούσε τις αποκρατικοποιήσεις».
Το κεντρικό του επιχείρημα είναι ότι το πρόβλημα της Ελλάδας ήταν τότε η δυσκολία χρηματοδότησης του ελλείμματος και όχι η βιωσιμότητα του χρέους. Υποστηρίζει ότι η Ελλάδα δεν αξιοποίησε την ευκαιρία για φθηνό δανεισμό μέσω εντόκων γραμματίων ως μέσο για να κερδίσει χρόνο και να αντιμετωπίσει τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό.
Η περιγραφή του κ. Χριστοδουλάκη μεταφέρει την εντύπωση ενός υπουργείου Οικονομικών το οποίο έριξε κατά λάθος στο νερό το αίμα και συγκέντρωσε τους καρχαρίες των αγορών κάνοντας την Ελλάδα πρωτοσέλιδο.
Το λάθος του Τρισέ. Εκτός από τους ελληνικούς χειρισμούς, ο πρώην υπουργός επιρρίπτει σημαντικές ευθύνες στην ΕΕ γιατί άργησε να αντιληφθεί την ελληνική κρίση, αλλά και στον πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Η απειλή του Ζαν-Κλοντ Τρισέ ότι θα πάψει να δέχεται ως ενέχυρο τα υποτιμημένα από τους διεθνείς οίκους ελληνικά ομόλογα για την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες πυροδότησε μαζική φυγή κεφαλαίων. Οταν η απειλή αποσύρθηκε, η ζημιά είχε ήδη γίνει.
Διάδρομος εξόδου. Για την επόμενη ημέρα ο καθηγητής της ΑΣΟΕΕ εκτιμά ότι η έξοδος από το ευρώ θα ήταν καταστρεπτική. Κατά τη γνώμη του, η Ελλάδα έχει στο πλαίσιο του νέου Μνημονίου πολύ λίγο χρόνο στη διάθεσή της ώστε να υλοποιήσει ορισμένες μεταρρυθμίσεις και να αναζητήσει απεγνωσμένα έναν «διάδρομο εμπιστοσύνης» (όπως έγραψε ο Κέινς) που θα οδηγήσει σε έξοδο.
http://www.madata.gr/epikairotita/economy/189797.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου