Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2011

Καταγωγή της λέξης κάλαντα



Η λέξη κάλαντα προέρχεται από τη λατινική «calenda», που σημαίνει αρχή του μήνα. Πιστεύεται ότι η ιστορία τους προχωρεί πολύ βαθιά στο παρελθόν και συνδέεται με την Αρχαία Ελλάδα. Βρήκαν, μάλιστα, αρχαία γραπτά κομμάτια παρόμοια με τα σημερινά κάλαντα (Ειρεσιώνη στην αρχαιότητα).
Τα παιδιά της εποχής εκείνης κρατούσαν ομοίωμα καραβιού που παρίστανε τον ερχομό του θεού Διόνυσου. Αλλοτε κρατούσαν κλαδί ελιάς ή δάφνης στο οποίο κρεμούσαν κόκκινες και άσπρες κλωστές. Στις κλωστές έδεναν τις προσφορές των νοικοκύρηδων.
Το τραγούδι της Ειρεσιώνης της εποχής του Ομήρου, το απαντάμε σήμερα με μικρές παραλλαγές στα κάλαντα της Θράκης:
Στο σπίτι ετούτο πού 'ρθαμε του πλουσιονοικοκύρη
ν' ανοίξουνε οι πόρτες του να μπει ο πλούτος μέσα
να μπει ο πλούτος κι η χαρά κι η ποθητή ειρήνη
και να γεμίσουν τα σταμνιά μέλι, κρασί και λάδι
κι η σκάφη του ζυμώματος με φουσκωτό ζυμάρι».

Χριστουγεννιάτικα κάλαντα
Καλήν ημέραν άρχοντες,
αν είναι ορισμός σας,
Χριστού την θείαν Γέννησιν
να πω στ' αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον
εν Βηθλεέμ τη πόλει.
Οι ουρανοί αγάλλονται
χαίρει η κτήσις όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται
εν φάτνη των αλόγων 
ο Βασιλεύς των ουρανών
και Ποιητής των όλων.

Κάλαντα Πρωτοχρονιάς
Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά 
ψηλή μου δεντρολιβανιά 
κι αρχή καλός μας χρόνος 
εκκλησιά με τ' άγιο θρόνος. 
Αρχή που βγήκε ο Χριστός 
άγιος και Πνευματικός, 
στη γη να περπατήσει 
και να μας καλοκαρδίσει. 
Αγιος Βασίλης έρχεται, 
και δεν μας καταδέχεται, 
από την Καισαρεία, 
συ' σαι αρχόντισσα κυρία. 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου